Achter elk gedrag schuilt emotie en behoefte

Heb je als ouder wel eens naar je hoofd geslingerd gekregen van je kind:

“je bent stom”
“ik ga bij oma wonen”
“ik haat je”

Ze zeggen het uit kwaadheid, maar dat maakt het niet minder pijnlijk voor jou. Je geduld raakt op.  Je wordt ook boos en verdrietig. Hoe kun je hier als ouder mee omgaan? Als moeder heb ik deze ook voorbij horen komen. En, mijn lieve kinderen zijn pas 7 en 4. Hoewel ik weet dat mijn kinderen van mij houden, kan het zeker op sommige momenten zeer doen. Juist op die momenten als ík mij kwetsbaar voel.

Achter gedrag zit altijd een emotie en een intentie. In dit geval is de emotie boosheid. De intentie is de behoefte die niet gezien of gehoord wordt. Het klinkt nu nogal abstract, maar haal de situatie eens voor de geest waarin je van alles naar je hoofd geslingerd krijgt. Een situaties waarin mensen elkaar niet begrijpen. Mensen worden emotioneel en beginnen in de meeste gevallen te schreeuwen. En wat zeggen we daarop? “Nou, schreeuw eens niet zo.” “Doe eens normaal!” Je hebt al snel de neiging om elkaar verwijten te maken over het gedrag in plaats van je te richten op de achterliggende behoefte. Heb je daar ooit bij stil gestaan? Denk eens aan een situatie waarin jij zelf boosheid voelde en jij gezien en gehoord wilde worden. Wat was toen jouw intentie, jouw behoefte?

Onze kinderen gaan door allerlei fasen. Oei, ik groei laat de sprongetjes zien van de allerjongsten. Maar, daarna komen er meer. Misschien de meest bekende is de peuterpubertijd. De periode van “nee!” en de onontkoombare keer dat je lieve schat op de grond in de supermarkt gaat liggen. Pubers verkondigen graag hun mening over alles wat zij zien en horen. Dat gaat soms gepaard met brutaal gedrag en gebrek aan respect voor een ander. Ze zetten zich duidelijk af. De invloed van hormonen en de hersenontwikkeling is groot. De overeenkomst met deze fasen van puberteit is dat emoties de overhand hebben boven het rationale nadenken. In alle fasen die kinderen doormaken gaat het om het aangeven wat zij zelf willen en kunnen en de behoefte om meer vrijheden te krijgen. En dat gepaard met emoties die zij nog niet altijd goed zelf kunnen reguleren.

Wat kunnen we als ouder(s) doen als je kind reageert met uitspraken als “je bent stom” of “ik haat je”? Blijf allereerst in je rol van ouder, ook al raakt het je. Jij bent de volwassene en zij het kind. Nodig je kind uit om in gesprek met jou te gaan. Wat maakt het dat je boos op mij bent? Ik wil je graag goed begrijpen. Laten we even rustig gaan zitten zodat ik beter naar je kan luisteren. Dat klinkt heel eenvoudig, maar je zult zien dat het de ander aanzet tot ander gedrag omdat het in zijn behoefte wordt gezien en gehoord. Je kind kan ook nog in de emotie blijven en niet in gesprek willen gaan. Laat het dan even rusten en geef je kind de tijd om zijn emoties te reguleren. Laten we er straks even op terug komen want ik wil je graag begrijpen. Je kind vind je echt niet stom en je kind haat je niet echt. Ze voelen zich alleen op dat moment niet begrepen en zetten zich af.